Các trường phổ thông đang triển khai dạy học trực tuyến nhưng để hiểu dạy học trực tuyến có những cấp độ như thế nào, đòi hỏi ra sao và sự tham gia của người học, người dạy như thế nào thì không hẳn ai cũng rõ, thậm chí đánh đồng giống nhau là đều dạy học trực tuyến, dạy học online.
Với thực tiễn trải qua tại giáo dục Alpha, tham gia các chương trình đào tạo quốc tế, chương trình dành cho các lãnh đạo nhà trường Đông Nam Á, tôi xin tổng hợp lại về dạy học trực tuyến hay còn gọi dạy học online có thể chia thành các cấp độ sau:
1. Cấp độ 1 – Dạy học trực tuyến 1 chiều: Học trò nghe giảng bài, học bài bằng cách xem bài học qua Tivi, Youtube, xem video đã ghi hình sẵn mà thường không tương tác được với người giảng hoặc người học cùng. Cách này giúp cho người học có thêm được thông tin, kiến thức nhưng không xác định được việc tiếp thu của người học đến đâu hay khó quản lý được học sinh.
2. Cấp độ 2 – Dạy học trực tuyến qua kênh giao tiếp online: Học trò nghe giảng bài của các giáo viên qua các kênh giao tiếp trực tuyến theo nhóm như Zoom, Ms Team, Google Meet. Hiện giờ các kênh này cũng liên tục cải tiến để có thể hỗ trợ tổ chức theo lớp, giao bài tập, chat box… Các kênh này người giảng cũng như người học cũng có thể trình chiếu slide, share màn hình, giao tiếp với nhau thậm chí giao được bài tập. Cách này người dạy có thể biết được người học có tham gia, có hiểu bài học không thông qua việc hỏi, giao bài tập tuy nhiên thì người học chủ yếu nhìn và nghe vào máy tính dưới sự dẫn dắt của người dạy.
3. Cấp độ 3 – Dạy học trực tuyến tích hợp: Kết hợp giữa kênh giao tiếp online với việc tự học của học sinh tại nhà. Học sinh nghiên cứu bài học trước, đọc trước tài liệu sau đó lên nghe thầy cô giảng và trao đổi. Sau đó tiếp tục làm bài tập và mở rộng vùng kiến thức một cách tự chủ tại nhà. Cách này ngoài những ưu việt của Cấp độ 2 thì giúp học sinh tự tìm hiểu thông tin, tự nghiên cứu bài học trước rồi từ đó hình thành tư duy cho mình.
4. Cấp độ 4 – Trường học trực tuyến – trường học online: Trường học truyền thống được thay đổi và chuyển toàn bộ việc giáo dục, rèn luyện học sinh thông qua tổng thể các giải pháp để vẫn giúp học sinh hứng thú với bài học, kiểm soát được sự tiếp thu, tiến bộ của học sinh, giúp học sinh tự chủ, giúp bố mẹ nắm được tình hình của con, quản lý toàn diện các con. Để làm được cấp độ 4 đòi hỏi các trường phải thay đổi tư duy, đầu tư nguồn lực con người, công nghệ, vật chất, thời gian… rất lớn từ dạy học truyền thống trực tiếp sang tổ chức lớp học, trường học trực tuyến một cách toàn diện cho học sinh. Cấp độ này thì mỗi nhà trường cần đầu tư:
- Một nền tảng học tập LMS cho học sinh để giúp quản lý học tập, quản lý sự tiến bộ của học sinh qua từng bài, từng ngày học.
- Hệ thống phần mềm sản xuất các giáo án tương tác, thậm chí cả trường có thể trở thành “phân xưởng” sản xuất giáo án tương tác giúp học sinh hứng thú, nắm được bài học, tổng kết được bài học.
- Hệ thống kênh giao tiếp online như Ms Team, Zoom hay Google Meet để giáo viên trao đổi với học sinh.
- Một hệ thống khung chương trình, giáo án và phương pháp dạy học trực tuyến để đảm bảo mục tiêu của bài giảng và sự đồng bộ.
- Các chương trình và nhiệm vụ học tập tại nhà.
- Các hoạt động thể thao – nghệ thuật – mỹ thuật tại nhà thông qua các dự án học tập.
- Các chương trình chăm sóc sức khoẻ tinh thần cho học sinh
- Hệ thống kết nối giữa cha mẹ – thầy cô để nắm được tình hình học tập, rèn luyện của học sinh ở bất cứ đâu, thời gian nào.
Giao diện một bài giảng tương tác do Alpha School thực hiện
Thầy cô Alpha tích cực xây dựng hệ thống bài giảng ứng dụng nền tảng Multimedia
(Bài viết của Ông Nguyễn Sĩ Thư – Chủ tịch Hội đồng quản trị Hệ thống giáo dục Alpha. Bài viết tổng hợp dựa trên kinh nghiệm quản lý Hệ thống giáo dục Alpha, đơn vị tiên phong trong việc tổ chức trường học trực tuyến hiện nay).